Yönlendiriciler
Yönlendiriciler, ağ trafiğinin iletilmesi gereken en iyi yolu belirlemek üzere bir veya daha fazla ölçeği kullanan ve OSI modelinin 3. katmanı olan “Network (Ağ) Katmanında” kullanılan ağ cihazlarıdır. Yönlendiriciler, Network katmanı bilgilerine göre paketleri bir ağdan diğerine iletirler. Yönlendiriciler, kendi işletim sistemlerine sahiptirler, dolayısıyla programlanabilir ve gerekli yapılandırma işlemleri gerçekleştirildiğinde, uzak bir ağa erişmek için mevcut birden fazla yol arasında kullanılabilecek en iyi yolun seçimini yapabilirler. Bu işleme, Best Path Determination (En İyi Yolun Belirlenmesi) adı verilir.
Yönlendiriciler LAN-LAN veya LAN-WAN gibi bağlantılarda kullanılır. Üzerinde LAN ve WAN bağlantıları için ayrı arayüzler ve boş yuvalar bulunabilir. Gereksinime göre bu yuvalara LAN ya da WAN için arayüzler eklenebilir.
LAN ve WAN’larda Yönlendiriciler
Yönlendiriciler, LAN ve WAN arayüzlerinin başlangıçlarında olmak zorundadırlar. Gerçekte WAN teknolojileri, diğer WAN teknolojileri ile bağlantılarında sıklıkla yönlendiricileri kullanırlar. Yönlendiriciler internetin ve geniş ağların omurga araçlarıdır. OSI referans modelinin üçüncü katmanında çalışırlar. Ağ adreslerinde temel kararları verirler. İki ana özellikleri vardır. Birincisi en iyi yolu seçmektir. İkincisi ise uygun arabirime paketlerin anahtarlamasını sağlamaktır. Yönlendiriciler, diğer yönlendiriciler ile ağ bilgilerinin değişikliğini ve yönlendirme tablolarının yapısını paylaşırlar.
WAN’da Yönlendiricinin Rolü
Yönlendiricinin başlıca fonksiyonu yönlendirme işlemidir. Yönlendirme işlemi OSI modelinin 3. katmanı olan Ağ katmanında gerçekleşir. Fakat WAN işlemleri, OSI modelinin 1. ve 2. katmanında gerçekleşir.
Yönlendiricinin WAN’daki asıl rolü, WAN’lar arasındaki OSI modelinin 1. ve 2. katmanları olan, fiziksel ve veri iletim katmanları standartlarını ve bağlantılarını sağlamaktır.
Yönlendiricilerin Yapısı ve Bağlantıları
Yönlendirici İç Bileşenleri
Bir yönlendiricide temel olarak aşağıdaki bileşenler bulunur:
CPU: Bilgisayardaki işlemciler gibi düşünülebilir. Bu işlemci yönlendirme
parametrelerini ve ağ arayüzlerini kontrol eder.
FLASH: Kalıcı hafıza birimidir. Her yönlendirici belirli bir işletim sistemine
ihtiyaç duyar. İşletim sistemi imajı ise “flash”da tutulur. İstenildiği takdirde ve
donanım elverdiği sürece işletim sistemi imajı daha yeni sürümleri ile
değiştirilebilir.
NVRAM: Kalıcı hafıza birimidir. Burada başlangıç (startup) ve yedek (backup)
yapılandırma dosyaları tutulur. Elektrik kesilse bile bu bilgiler bellekte
kalmaktadır.
ROM: Fiziksel olarak sinyal yollayıp, donanımları test eden ve yönlendiriciyi
başlatmaya yarayan program olan "Bootstrap”ı içerir. ROM’lar silinemez, bu
yüzden güncelleme yapılmak istendiğinde ROM çipinin çıkarılarak yenisi ile
değiştirilmesi gerekir. ROM’un yapısında bulunan bileşenler ise aşağıdadır.
POST: Yönlendiricinin, açma/kapama düğmesine basıldığı anda devreye girer
ve donanım testini gerçekleştirir.
MiniIOS: Konsoldan giriş yapılarak ulaşılabilecek, IOS (ayos)da bir sorun ile
karşılaşıldığında sorunu çözmeye yetecek kadar içeriğe sahip bölümdür. Burada
“TFTP Server”a erişilerek çeşitli yüklemeler yapılabilir.
Boostrap: Yönlendiricinin çalışmasını sağlayan bir yazılımdır. Microsoft
işletim sistemlerindeki “boot.ini” dosyasına benzetilebilir.
ROM monitör: Yönlendiricinin BIOS’u gibi düşünülebilir. Düşük seviyede
hata ayıklama işlemlerinde kullanılır. Kısaca “ROMmon” olarak adlandırılır.
RAM: Yönlendiricinin aktif bilgilerinin bulunduğu geçici hafıza birimidir.
Yönlendirici açılırken bootstrap, flash’tan işletim sistemi imajını ve
NVRAM’den başlangıç yapılandırmasını RAM bölgesine yükler. Çalışan
yapılandırma (runningconfig) bu alanda tutulur. Ayrıca RAM’de yönlendirme
tabloları ve gelen fakat iletilmemiş verilerde tutulmaktadır.
Interfaces: Her yönlendiricinin kendisine gelen bilgileri alması, göndermesi ve
yapılandırmasının yapılması için kullanılan bağlantı noktalarına arayüz
(interface) denir (Örneğin ethernet 0, consol gibi). Arayüz her zaman fiziksel bir
olgu değildir. Bir fiziksel arayüz, birden fazla sanal alt arayüz olarak da
kullanılabilir.
Yönlendiricilerin Fiziksel Özellikleri
Yönlendiriciler farklı fiziksel yapılarda bulunabilirler. Fakat Ufak bir Örnek olarak, Cisco 1800 e bakalım
Ön panelde 2 adet led bulunmaktadır. System PWR ledi, gücün alındığını ve dâhili güç kaynağının çalışır durumda olduğunu gösterir. LED yeşil renkte yanar. System Activity ledinin yanıp sönmesi, sistemin etkin olarak paket aktardığını gösterir.
Arka panelde;
1. Güç girişi,
2. Açma/Kapama düğmesi,
3. HWIC/WIC/VIC slot 0 (Genişleme Yuvası 1 – Resimde, 4 arayüzlü Ethernet kartı takılıdır.),
4. Konsol Arayüzü,
5. Auxiliary Arayüzü,
6. FastEthernet Arayüzleri,
7. HWIC/WIC/VIC slot 1 (Genişleme Yuvası 2 – Resimde, WAN için seri arayüz
kartı takılıdır.),
8. CF Kart Yuvası bulunur.
Yönlendirici Arayüz Bağlantıları
Yönlendiricilerde, LAN, WAN ve yönetim arayüzleri olmak üzere, 3 temel arayüz tipi bulunmaktadır.
LAN arayüzleri, yerel alan ağına olan bağlantıları sağlar. Yerel alan ağında genellikle “Ethernet Teknolojisi” kullanılır. Bunun yanında “Token Ring” veya “ATM” gibi teknolojilerde de yerel alan ağında kullanılır. WAN arayüzleri, geniş alan ağına olan bağlantıları sağlar. Yönetim arayüzleri, yönlendiriciyi yapılandırmak için kullanılırlar. Konsol arayüzü, yönlendiriciye yerel olarak bağlanarak yapılandırmak için kullanılan arayüzdür. Aux (Auxiliary) arayüzü ise yönlendiriciyi uzaktan yapılandırmak için modem aracılığıyla bağlanılan arayüzdür. Konsol arayüzü, ayarlar için Aux arayüzüne göre daha çok tercih edilir. Çünkü yönlendiricinin başlangıç bilgileri, hata mesajları, ayarları görülebilir. Konsol arayüzü, ağ servislerinde olan bağlantı kopukluklarında ve başlangıç gerçekleşmediği durumlarda kullanılabilir.
Konsol arayüzü, yönlendiriciye doğrudan kablo ile bağlanarak yapılandırmak için kullanılır. Konsol arayüzü ile yönlendiriciye erişmek için, Konsol kablosu denen, bir ucu RJ-45, diğer ucu DB-9 ile sonlandırılmış özel kablolar kullanılır. Kablonun bilgisayar üzerindeki seri porta bağlanacak ucunda DB-9, yönlendiricinin konsol arayüzüne bağlanacak ucunda ise RJ-45 sonlandırıcı bulunur. Hyper Terminal yardımıyla yönlendiricinin komut satırı ara yüzüne erişilebilir