Çipler, teknoloji harikası aynı zamanda teknoloji nin kalbi, küresel ekonominin büyük aktörü. Durum böyle olunca Dünya güçlerinin ekonomik savaşındaki silahları haline geliyor.
Çip fabrikaları kurmak çok maliyetli ayrıca sadece maliyet söz konusu değil iş parayla da bitmiyor, bunları tasarlayacak hayata geçirecek tecrübeli ve birçok bilim dalında bilgi sahibi bilim insanları gerekiyor. Bir çipte 1.500'e kadar iş adımı ve bu süreçte 400'e kadar kimyasal 50'den fazla da makine kullanılır.
Çin şu anda 7 nanometreden küçük Aralık boyutuna sahip çip üretemediği için uygun bileşenler elde etmek için uluslararası işbirliği yapması gerekiyor. ABD Çin'in bu dışa bağımlılığını iyi şekilde kullanıyor. Biden yönetimi Donald Trump'tan daha sert yaptırımları var Çin Halk Cumhuriyeti'ne karşı. Mikroçipler sadece ticaret Bakanlığı'nın izni ile ihraç edilebiliyor bu izni almak ise çok az istisnai durumlarda geçerli. Ayrıca Beyaz saray yarı iletken üretim makinelerinin ihracatına da kısıtlama getirmiş durumda. EUV (aşırı ultraviyole ışık ) pozlama makineleri çip tasarımlarının gerçekleştirilmesinin anahtarı konumunda. Çin'in üst düzey çiplerde arayı kapatma yarışı Biden yönetiminin kısıtlamaları ile aniden yavaşlar hale geldi. Danışmanlık firması Rhodium Group' un Çin analisti Jordan Schneider, tam bir çöküşten bile söz ediyor. " Çin yarı iletken endüstrisi bir gecede sıfırlanmıştı ve artık hayatta kalma şansı yoktu"
ABD'nin ambargo kararlarını yabancı şirketlere ve ABD'de yerleşik profesyonellere genişlemesinden bu yana batılı çip uzmanları Çin'den göç etmeye başladı. Hollandalı ASML, ABD ile ilgili tüm uzmanlarını Çin projelerinden geri çekti. ASML Avrupa'nın en büyük teknoloji mücevheri olarak kabul ediliyor 7 nanometrenin altındaki boyutlara sahip yarı iletkenlerin yapımı için gerekli olan aşırı ultraviyole ışık (EUV) pozlama makineleri üzerinde bir tekele sahip.
Ticaret savaşının Alman teknoloji şirketleri üzerinde de etkisi var. ASML' nin en önemli iki ortağı Baden-Württemberg eyaletinde bulunuyor. Ayrıca EUV makinesinin ışık kaynağını sağlayan Stuttgart yakınlarındaki Ditzingen' den Trumpf şirketi var. ASML görüntü ayarlayıcılarının optik sistemleri Oberkochen' deki Zeiss' ten geliyor. Trumpf ve Zeiss tarafından üretilen ürünler ASML' nin değer yaratımında %40 oranında katkıda bulunuyor. Çin işinin ortadan kalkması bunlara da etkisini hissettirecektir.
Tabii hala ihracat konusunda Çin için umutlar var. Hollanda ticaret bakanı Liesje Schreinemacher hükümetin ihracat kısıtlamalarına kendisinin karar vereceğini söyledi. ABD'nin Hollanda'ya hiçbir şey dayatamayacağını ve müzakere alanını tüketeceğini belirterek " Hollanda ABD'nin önlemlerini birebir kopyalamayacaktır" dedi. Ancak hem askeri hem de siyasi konularda göz önünde bulundurulduğunda Hollanda yine de Amerika'dan taraf olacağı düşünebilinir.
Başka bir bakış açısı ise " Chip War " kitabının yazarı ABD'li tarihçi Chris Miller anlatıyor. Yarı iletken teknolojisini askeri alaka düzeyinde ele alıyor. Ona göre savaşın geleceğini bilgisayar gücü belirleyecek, " ABD ve müttefiklerinin çip geliştirme ve bunları üretmedeki liderliklerini sürdürüp sürdüremeyecekleri dünya genelindeki askeri dengeler açısından kritik önem taşıyacaktır. "
ABD'nin hassas füzeler ve çok yönlü görüş sensörleri ile denizlere ve hava sahasına tartışmasız erişim sağladığı günler geride kaldı. "Geçtiğimiz 10 yıllarda Çin, yüksek teknolojili silahlara muazzam kaynaklar yatırdı ve Mao döneminin düşük teknolojili halk savaşı yürütme doktrinini tamamen terk etti. "
Tüm bunların ardında dağda gelişmiş kısmen otonom askeri sistemlerle karakterize edilen yeni bir savaş dönemi yatıyor. Çin'in savunma yetkilileri savaşın sadece bilgisayarlaştığını değil aynı zamanda akıllı hale geldiğini savunuyor. Yani yapay zekanın silah sistemlerine uygulanması anlamına gelen zarif askeri bir jargon kullanıyor.
Miller' e göre Çin' in yarı iletken endüstrisinin kaderi, öncelikle ekonomik mesele değil aksine küresel güç dengesini belirler. Daha iyi çip üretebilen ülke gelecekte ciddi bir askeri avantaja sahip olacaktır.