AY'IN GÖRKEMLİ KRATERİ: KOPERNİK


kopernik i



KOPERNİK...

    Ay'daki  yüz binlerce kraterden bir tanesi,   enkaz çizgileriyle çevrili derin, keskin  kenarlı bir çukur. Kopernik tam olarak  bir AY kraterinin olması gerektiği gibi . Ay'da karanlık, gölgeli bir  zemine sahip büyük  bir  çukur; yüksek,  gökyüzünü çizen  kenar ve ondan sıçrayan çok sayıda parlak tozlardan  oluşan enkaz çizgileri. Ay'ın Hükümdarı  lakabı Kopernik kraterini verilen isim; başka  hiçbir krater teleskopla bakıldığında  onun gibi ihtişamlı görünemez. işte bu yüzden Ay  gözlemcileri her fırsatta onu gözlemliyor.  Kopernik görece genç bir krater.  Dünya'daki en gelişmiş yaşam  formlarının okyanuslarda yüzen  pislik yığınları olduğu  800 milyon  ila 1 milyar yıl önce oluşmuştur. Bir  gün Ay'a büyük bir asteroit çarptı ve  çarpmanın neden olduğu muazzam  patlama, Ay'ın Fırtınalar Okyanusu  olarak bildiğimiz  bölgesinde büyük bir çukur oluşturdu.  Çarpmanın oluşturduğu bu çukur  neredeyse 4 kilometre derinliğinde ve  93 kilometre genişliğindeydi. Ancak  çarpışma sadece bir çukur açmakla  kalmadı; Ay manzarası boyunca  püsküren muazzam miktarda enkazi  havaya gönderdi. Enkazın bir kısmı  Ay'a geri düşerek yüzeyde parlak enkaz  çizgileri bıraktı. Bu enkaz çizgilerinin en  uzunu 800 kilometre boyunca uzanıyor  ve AY dolunay halindeyken bile çıplak gözle görülebiliyor. Ay'in yüzüne çizilmiş  beyaz tebeşir çizgileri gibi görünüyorlar.  

    En iyi nasıl görebilirsiniz  Kopernik, ilk  dördünden veya son  dördünden hemen  sonra en etkileyici  şekilde görünüyor.  

    

ay krateri

 Kopernik  kabaca altıgen şeklindedir. Duvarları  her taraftan dik ve teraslı olup, zemine  inen bir merdiven  izlenimi verir. Yüksek  büyütme, bati tarafında geniş bir kaya  bloğunun düştüğünü gösterir ve birkaç  yerde toprak kayması olduğuna işaret  eder. 

     Kasım 1969`da Apollo 12 Ay Modülü  Intrepid  dev kraterin yaklaşık 350  kilometre güneyindeki bir iniş alanına  indi, Intrepid'in inişi O kadar kusursuzdu  ki mürettebatı Pete Conrad ve Alan  Bean Surveyor 3 sondasına kadar yürüyebildiler. Dünya'da incelenmek  üzere sondanın parçalarını dikkatlice  çıkardıktan sonra, bazıları neredeyse  milyar yıl önce Kopernik'in  oluşumundan sonra gökyüzünden  yağmış olabilecek kaya örnekleri  topladılar.